Con đường dẫn đến sự trưởng thành và hạnh phúc thực sự luôn bắt đầu bằng việc dám nhận lãnh trách nhiệm về cuộc đời mình.
Có một phần mình cực kỳ yêu thích và đã đóng góp cho sự phát triển năm qua của mình, là phần "Nhận lãnh trách nhiệm" trong cuốn sách “Con đường chẳng mấy ai đi” của M. Scott Peck.
Thông điệp quan trọng nhất là
Nhưng tại sao nhiều người trong chúng ta lại ngại nhận trách nhiệm?
Bởi vì việc nhận trách nhiệm đồng nghĩa với việc đối diện với sự thật không dễ chịu, chấp nhận rằng chính chúng ta đã tạo ra hoàn cảnh của mình - dù tốt hay xấu.
Cần đòi hỏi rất nhiều sự can đảm để từ bỏ tâm lý nạn nhân và ngừng đổ lỗi cho hoàn cảnh, người khác, hoặc số phận. Chừng nào chúng ta còn đổ lỗi cho hoàn cảnh bên ngoài, chúng ta còn từ chối quyền kiểm soát cuộc đời mình.
Ví dụ:
Một người nói rằng vì hoàn cảnh gia đình nên không thể thành công trong cuộc sống sau này hoặc thua kém bạn bè.
Thay vì thế, hãy đặt câu hỏi: "Vậy điều tốt nhất có thể làm trong hoàn cảnh này là gì?" "Mặt tích cực của thử thách này trong cuộc sống mình là gì?" "Thông qua sự khó khăn này, mình sẽ phát triển được đức tính tốt đẹp nào/ kỹ năng nào?" ...
Peck nhấn mạnh rằng
Nhận trách nhiệm không phải là tự trách mình mà là hành động cho sự việc đó!
Tự trách mình là hành vi tiêu cực, làm tổn thương lòng tự trọng và khiến bạn rơi vào vòng xoáy của tội lỗi.
Nhận trách nhiệm là hành vi tích cực, nhận ra rằng mình có quyền kiểm soát và thay đổi hoàn cảnh.
Ví dụ:
Khi một người mẹ nhận ra rằng mình thường xuyên la mắng con vì kiệt sức và căng thẳng, thay vì tự trách mình là một “người mẹ tồi,” cô ấy có thể chọn cách nhìn nhận như cách sau đây:
Thay vì tự chỉ trích như vậy, thì: "Mình chịu trách nhiệm cho việc quản lý năng lượng và cảm xúc của bản thân. Mình cần tìm cách chăm sóc chính mình tốt hơn để có thể trở thành người mẹ điềm tĩnh hơn."
Khi bạn nhận trách nhiệm, bạn cho mình cơ hội thay đổi. Khi bạn đổ lỗi, bạn từ bỏ quyền năng ấy.
Nhận trách nhiệm là bước đầu của tự do. Khi bạn dám nhìn thẳng vào sự thật và nhận ra rằng bạn có thể thay đổi, bạn không còn là nạn nhân của hoàn cảnh nữa.
Ví dụ:
Nếu bạn cảm thấy công việc của mình không mang lại hạnh phúc, thay vì than vãn, hãy tự hỏi: “Mình có thể làm gì để cải thiện tình hình hoặc thay đổi hướng đi?”
Nếu bạn cảm thấy bị mắc kẹt trong mối quan hệ độc hại, thay vì chờ đợi người kia thay đổi, hãy tự hỏi: “Mình có quyền lựa chọn gì ở đây? Mình có thể thiết lập ranh giới hoặc rời đi không?”
Dám nhận trách nhiệm chính là dám nhận quyền tự do quyết định cuộc đời mình.
Gợi ý 4 bước thực hành:
1) Chấp nhận sự thật
Bước đầu tiên là dám nhìn thẳng vào sự thật, dù khó chịu đến đâu.
Hãy tự hỏi: “Điều gì trong cuộc sống hiện tại của mình là kết quả của lựa chọn và hành động của chính mình?”
Viết ra những vấn đề bạn đang đối mặt và trung thực với bản thân về trách nhiệm của mình trong những vấn đề đó.
2) Dừng đổ lỗi
Khi bạn nhận thấy mình đang muốn đổ lỗi cho người khác hoặc hoàn cảnh, hãy tự nhắc mình: “Tôi không thể kiểm soát người khác, nhưng tôi có thể kiểm soát cách phản hồi của chính mình.”
3) Tìm kiếm giải pháp
Thay vì than phiền về hoàn cảnh, hãy chuyển hướng năng lượng của mình sang hành động tích cực.
Ví dụ:
Nếu bạn không hài lòng với công việc, hãy tìm cách học thêm kỹ năng mới hoặc tìm cơ hội khác.
Nếu bạn gặp khó khăn trong mối quan hệ, hãy thử thay đổi cách giao tiếp hoặc tìm sự hỗ trợ từ bên ngoài.
4) Thực hành lòng trắc ẩn với bản thân
Nhận trách nhiệm không có nghĩa là phải hoàn hảo hay không mắc sai lầm. Hãy cho phép mình phạm sai lầm, nhưng quan trọng là học hỏi từ những sai lầm đó.
Một số gợi ý về thực hành lòng trắc ẩn với bản thân mình đã từng chia sẻ trong các bản tin trước đây, bạn theo dõi hashtag:
Lời kết
Dám nhận lãnh trách nhiệm là dám trưởng thành. Khi bạn ngừng đổ lỗi, bạn ngừng phụ thuộc vào người khác và hoàn cảnh. Bạn bắt đầu sống cuộc đời mà bạn thực sự muốn sống - một cách có ý thức, có trách nhiệm và đầy quyền năng.
Lời mời
Dám nhận lãnh trách nhiệm cũng là một yêu cầu trên hết dành cho ai muốn xây dựng ranh giới lành mạnh.
Khoá học K2 sẽ khai giảng vào tháng 4/2025. Nếu bạn sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm cho ranh giới và mối quan hệ xung quanh của mình, cùng lên thuyền nha!
Thương mến,
Nguyễn Bảo Uyên
CoachVille Profession Certified Coach
Comments